AFSTOTING... WAT NU?

Wanneer iemand een levertransplantatie krijgt, betekent dit dat zijn of haar zieke lever wordt vervangen door een gezonde lever van een donor. Zo'n transplantatie kan levensreddend zijn. Maar na de operatie is het belangrijk om goed op te letten of het lichaam de nieuwe lever wel accepteert. Soms gebeurt het namelijk dat het lichaam de nieuwe lever afstoot.

Wat is afstoting?

Afstoting gebeurt als het afweersysteem (immuunsysteem) de nieuwe lever ziet als iets vreemds en het probeert aan te vallen. Het afweersysteem is er normaal gesproken om virussen en bacteriën te bestrijden. Maar het herkent de getransplanteerde lever niet als “eigen” en denkt dat het iets is wat weg moet.

Wanneer komt afstoting voor?

Afstoting kan op verschillende momenten optreden:

• Binnen enkele dagen tot weken na de operatie (dit heet acute afstoting).

• Maanden of jaren later (dit heet chronische afstoting).

Wat zijn de symptomen van afstoting?

Mensen die een levertransplantatie hebben gehad, moeten goed letten op signalen die kunnen wijzen op afstoting. Enkele symptomen zijn:

• Koorts

• Geelzucht (gele huid of ogen)

• Vermoeidheid

• Donkere urine

• Misselijkheid

• Pijn in de buik

Soms zijn er helemaal geen klachten, en wordt afstoting alleen ontdekt via bloedonderzoek.

Hoe wordt afstoting behandeld?

Om afstoting te voorkomen of te behandelen, krijgen mensen afweeronderdrukkende medicijnen (immunosuppressiva). Deze medicijnen verzwakken het afweersysteem, zodat het de nieuwe lever niet aanvalt. Het is heel belangrijk om deze medicijnen elke dag op het juiste moment in te nemen.

Als er toch tekenen van afstoting zijn, kan de arts:

• De dosis van de medicijnen aanpassen

• Extra medicijnen voorschrijven (vb. Medrol)

• Soms een leverbiopsie doen om te onderzoeken wat er precies aan de hand is

Is afstoting te voorkomen?

Afstoting is niet altijd te voorkomen, maar de kans wordt veel kleiner als:

• De medicijnen goed worden ingenomen

• Regelmatige controles worden bijgewoond

• Gezond wordt geleefd (bijvoorbeeld niet roken, gezonde voeding)

Tot slot

Afstoting na een levertransplantatie is een serieus probleem, maar het betekent niet altijd dat de lever het opgeeft. Met goede zorg en op tijd ingrijpen kunnen de meeste gevallen van afstoting goed worden behandeld. Het is belangrijk dat patiënten zelf ook alert blijven op veranderingen in hun gezondheid en altijd overleggen met hun arts bij klachten.

Op 9 oktober 2023 organiseerde het Leids Universitair Medisch Centrum het webinar 'Leiden Transplant Talks : Afstoting, wat nu?'.

Wat is afstoting? Hoe merk je dat je afstoting hebt? Hoe behandel je dat? En hoe ga je om met angst voor afstoting?

Duur video 1u09min - Angst voor afstoting vanaf minuut '47